PSİKOTERAPİ NEDİR?

Psikoterapi sırasında duygu durumunuzu, düşüncelerinizi ve davranışlarınızı gözlemlemeyi, tanımayı ve değiştirmeyi öğrenirsiniz. Aynı zamanda, zorlu durumlarla başa çıkabilmeniz için size uygun olan sağlıklı ve etkili başa çıkma becerilerinizi bilimsel kanıta dayalı yaklaşımlarla geliştirmeyi öğrenirsiniz. Böylece sadece sizi terapiye getiren sorunu çözmezsiniz, aynı zamanda gelecekte benzer zorluklarla karşılaşırsanız başa çıkabilecek becerileri kazanmış olursunuz. Psikoterapide filmlerde ve dizilerde tanık olduğumuz gibi sizin bütün hayatınızı değiştirmenizi sağlayacak bir “farkındalık anı” veya sorunlarınızı tek bir ağlama ile aştığınız büyük bir “iyileşme anı” yoktur. Terapi daha çok arka arkaya atılan küçük adımlar gibidir. Bu küçük adımlar birleşir ve büyük bir ilerlemeyi oluştururlar. 

Psikoterapide çeşitli yaklaşımlar vardır. Bazı yaklaşımlar belirli sorunlarla daha iyi çalışabilir. Bu yaklaşımlar terapi esnasında sizin ihtiyacınıza göre terapistiniz tarafından belirlenir. Psikoterapi, ilaç veya diğer tedavilerle birlikte yürütülebilir. Bazı durumlarda, psikoterapi ilaçlar (antidepresanlar gibi) kadar etkili olabilir. 

Psikoterapiden en yüksek yararı sağlamanız için; terapiye işbirlikçi bir çabayla yaklaşmanız, açık ve dürüst olmanız, seanslarınıza düzenli olarak katılmanız ve de fayda göremediğiniz noktaları terapistinizle paylaşmanız oldukça kıymetlidir. 

İlk randevunuza gelmeden önce endişelerinizi gözden geçirmeniz ve üzerinde çalışmak istediğiniz konuları düşünmeniz size iyi bir başlangıç noktası sağlayabilir. 

Psikoterapiden yararlanan herkese psikolojik bozukluk teşhisi konmaz. Psikolojik bozukluk ve psikolojik sağlık iki uç noktadır. Arada kalan o uzun çizgideki konumumuz her gün, her saat veya her hafta değişiklik gösterebilir. Burada önemli olan “süreklilik” kavramının önemini anlamaktır. Belirtilerin sürekliliği ve de yoğunluğu bize en doğru bilgiyi sağlar. Bu çizgide hangi konumda olursak olalım psikolojik destek almak bize yardımcı olabilir. Psikoterapi, yaşamı stres ve çatışmadan etkilenebilecek herkese yardımcı olabilir. Örneğin psikoterapi;

Hayatınızdaki biriyle çatışmaları çözmek,

İş veya diğer durumlar nedeniyle kaygı veya stresi hafifletmek,

Boşanma, sevilen birinin kaybı veya iş kaybı gibi büyük yaşam değişiklikleri ile başa çıkmak,

Ani öfke veya pasif-agresif davranışlar gibi sağlıksız tepkileri yönetmeyi öğrenmek,

Diyabet, kanser veya uzun süreli (kronik) ağrı gibi devam eden ciddi bir sağlık problemi sırasında destek almak,

Uyumak veya uykuda kalmakta zorluk çekmek gibi uyku problemleri ile başa çıkmak gibi pek çok stres ve çatışma faktörü konularında da etkilidir.

ONLINE PSİKOTERAPİ NEDİR?

Online terapi etkili mi? Bilimsel araştırmalar bu konuda ne söylüyor? 

Öncelikle, Online terapi pandemi süreciyle başlayan yeni bir uygulama çeşidi değildir. Terapistler uzun zamandır şehir veya ülke dışında yaşayan, ulaşım güçlüğü çeken veya sosyal kaygı ya da depresyon nedeniyle evden çıkmak istemeyen/çıkamayan danışanlarıyla görüşmelerini online olarak yürütüyorlar. Fakat pandemiyle birlikte neredeyse tüm terapiler online olarak yürütülmeye başlandı. Peki online terapiler yüz yüze terapiler kadar etkili mi? Pek çok araştırma online terapilerin birçok psikolojik rahatsızlık konusunda yüz yüze terapiler kadar etkili olduğunu kanıtlıyor. Bunlardan bazıları; 

– 2014’te Journal of Affective Disorders’da yayınlanan bir araştırma, online terapinin depresyon tedavisi için yüz yüze terapi kadar etkili olduğunu buldu.

– 2014’te Behavior Research and Therapy’de yayınlanan bir araştırma, online bilişsel davranışçı terapinin anksiyete (kaygı) bozukluklarının tedavisinde yüz yüze terapi kadar etkili olduğunu buldu.

– 2018’de Journal of Psychological Disorders’da yayınlanan bir araştırma, online terapinin “etkili ve kabul edilebilir” olduğunu buldu. Çalışma online terapinin, majör depresyon, panik bozukluk, sosyal anksiyete bozukluğu ve genel anksiyete(kaygı) bozukluklarında yüz yüze terapiyle eşit derecede etkili olduğunu buldu.

Peki online terapiyi kimden alacağım? Bir psikoterapist seçerken o kişinin özgeçmişini araştırınız. Aldığı lisans ve yüksek lisans eğitiminin hangi alanda olduğuna dikkat ediniz. Seçtiğiniz terapistin yetkin bir uzman olduğundan emin olunuz. Lütfen bu alanın istismara açık bir alan olduğunu unutmayınız.

TERAPİST SEÇİMİ

Bir psikoterapist seçerken o kişinin özgeçmişine, aldığı lisans ve yüksek lisans eğitimine dikkat ediniz. Terapistinizin hem süpervizyon sürecinden hem de kendi terapi sürecinden geçmiş olması gereklidir. Dilerseniz bu bilgileri terapistinize sorarak edinebilirsiniz. Seçtiğiniz terapistin yetkin bir uzman olduğundan emin olunuz. Yine de her yetkin psikoterapist her danışan için uygun olmayabilir.

Kendinizi terapistinizin yanında rahat hissetmeniz oldukça önemlidir. Bunun sebebi, alanyazındaki (literatürdeki) tüm çalışmaların ortak sonucunun terapinin etkili olmasındaki en büyük paydanın danışan ve terapist ilişkisinden geçtiğini göstermesidir. Bu nedenle, terapist seçiminizde bu unsurları göz önünde bulundurmanız oldukça faydalı olacaktır.

SEANSLAR

Bireysel psikoterapi seansları 45-50 dakika sürmektedir. Seanslar genellikle haftada bir kez yapılmakla beraber, verim arttıkça iki haftada bir ya da ihtiyaç oldukça haftada iki kez gibi danışanın ihtiyacına göre düzenlenebilir.

Seansların uzatılması veya kısaltılması kararı terapi süreci içinde gözden geçirilerek terapistin ve danışanın ortak görüşüyle belirlenir. Amerika Psikoloji Birliği’nin araştırma sonucu, düzenli yürütülen 8-12 seans arasında danışanların %50’sinin fark edilebilir bir oranda gelişim gösterdiğini belirtmiştir. 

Seans randevu iptali en az 24 saat öncesine kadar mümkün olmaktadır. Danışanlar 24 saatten kısa süre içinde iptal ettikleri seansın ücretini ödemekle yükümlüdür.